Suyu olmayan HES’e ÇED Olumlu kararı

Danıştay’ın su kullanım anlaşmasını iptal ettiği Senoz Vadisindeki HES Projesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED olumlu kararı verdi. Rize TEMA vakfı tepki gösterdi

Selda Karafazlı

2007 yılından bu yana taş ocakları ve sayısı 12’yi bulan HES Projelerine karşı verdikleri doğa koruma mücadelesiyle tanınan Senoz halkı yargı kararlarına karşın Bakanlık uygulamalarının şaşkınlığı içerisinde.  Mahkemelerce 12 kez haklı bulunan, yaşam kaynağı suyunu, yeşilini koruyan, topraklarını kimyasallar gübre ve ilaçlardan arındıran, tamamen kendi çabalarıyla vadilerini organikleştiren köylüler yeniden başa dönülmesinin öfke ve telaşını yaşıyor.

Rize ili Çayeli ilçesi Senoz Vadisinde İYON Enerji Üretimi Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılmak istenen ancak Danıştay 14.Dairesi’nin iptal kararıyla gerçekleştirilemeyen Kayalar HES Projesi ilginç bir sürece evriliyor.

ÖNCE İPTAL KARARI VERİLİYOR

Söz konusu HES projesi,   Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 26.11.2007 tarihinde   “ÇED Gerekli Değildir”  kararı ile gerekli izinleri alıp, inşaat çalışmalarına başlamak istiyor,  bu durum Senoz’lu köylülerin müdahalesi ile engelleniyor, köylüler aynı zamanda kabul etmedikleri bu idari işleme karşı Rize İdare Mahkemesinde dava açıyor.  Mahkeme, çevresel etkilerin göz ardı edildiği, vadi de havza planlaması gerektiği gerekçelerini haklı bularak 11.12.2009 tarihinde oy birliği ile yürütmeyi durdurma ardından iptal kararı veriyor.

ŞİRKET YENİ BİR SÜREÇ BAŞLATIYOR

Bakanlığın temyiz isteği Danıştay 14. Dairesi’nce 28.12.2011 tarihinde reddedilerek iptal kararı kesinleşiyor. Danıştay’da yerel mahkeme gibi  “uyuşmazlığa konu proje ile aynı vadide planlanan diğer projeler birlikte değerlendirilmelidir”  gerekçesine vurgu yapıyor.

Yerel mahkemenin vermiş olduğu iptal kararı ve Danıştay 14.dairesinin verdiği onama kararına rağmen ilgili şirket bakanlık izniyle yeni bir ÇED süreci başlatıyor.  19.07.2010 tarihinde yoğun tartışmalar altında yapılan halkı bilgilendirme toplantısı köylülerin protestosuna dönüşüyor. 02.08.2013 tarihinde ilân edilen Nihai ÇED Raporu’na Buzlupınar köylüsü 159 kişi yazılı olarak itiraz etmesine rağmen süreç devam ettiriliyor.

SU KULLANIM HAKKI İPTAL EDİLDİ

Bu arada ilginç bir gelişme daha yaşanıyor.  Danıştay Senoz Derneği’nce açılan ve ilgili firmanın üretim lisansı ve su kullanım anlaşmasının iptali talepli bir başka davayı 28.10 2013 tarihli oturumunda karara bağlıyor. Oybirliği ile verilen kararda “ Kayalar HES Enerji Üretim tesisinin Enerji Lisansı ve su kullanım hakkı ve işletme esaslarına ilişkin anlaşmada hukuka uygunluk bulunmamaktadır “ tespitiyle üretim lisansı ve su kullanım anlaşmasını iptal ediyor.

Danıştay’ın kesinleşmiş bu iki kararına rağmen, üretim lisansı ve su kullanım anlaşması iptal edilmiş  Kayalar HES Projesi için   Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.03.2014 tarihli ilanla “ÇED OLUMLU” kararı verdiğini bildiriyor.

TEMA Vakfı Çayeli Temsilcisi A. Ali Kork; “Senoz halkı bu hukuksuzluğa geçit vermeyecektir”

Projeye karşı 2008 yılında ilk davayı açanlar içerisinde yer alan TEMA Vakfı Çayeli Temsilcisi Ahmet Ali Kork;  “Senoz’un binlerce insanını aş, iş için gurbete gönderdiğini ama hiçbir zaman doğasını suyunu paraya çevirmeyi düşünmediğini belirterek Senoz halkının doğa korumadaki yüksek bilinci bu hukuksuzluğa geçit vermeyecektir” dedi.

Kork; “yedi yıldır Senoz’ da hukuk, bilim, akıl, gelenek,  vicdan hayır diyor, evet diyen sadece para para diyen şirketler ve onlara yasaların hukukun nasıl bertaraf edileceğinin yolunu gösteren bir kamu idaresi var” dedi. 

Senoz’un Gönüllü Avukatı Münir Yazıcı “ yürütülen bütün çalışmalar hukuk dışıdır”

Senoz Vadisindeki hukuk dışı uygulamalara karşı açılan bütün davaların gönüllü avukatı Av. Münir Yazıcı;  “ 2007 yılından bu yana Senoz doğasını koruma adına 12 dava açtık ve kazandık. Her HES projesinde iptale yönelik en az iki mahkeme kararı bulunmasına rağmen hukukun zorlanmasına, hiçe sayılmasına izin verilemeyeceğini belirterek bu durum Senoz’luların hukuka olan inancını sarsmıştır” dedi.

Su kullanım anlaşması iptal edilmiş bir proje için ÇED olumlu kararı verilmesini hukuk dışı olarak niteleyen Av. Yazıcı;  mevcut yasalarda böyle bir usul yok,  Bakanlığın bu idari işlemi yok hükmündedir.  Bilinmelidir ki,  Senoz’un doğasını koruma adına yürüttüğümüz bu davaları mahşere bırakmayacağız. Anayasanın, yasaların verdiği, hatta uluslararası tüm yasal haklarımızı sonuna kadar kullanacağız” dedi.HUKU YOK SAYILIYOR

Danıştay’ın su kullanım anlaşmasını iptal ettiği Senoz Vadisindeki HES Projesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED olumlu kararı vermesi tepkilere neden olurken   TEMA vakfı  Rize temsilcisi  Nevzat ÖZER, Çayeli Senoz Vadisinde yapılmak istenen HES projelerinde ilginç gelişmeler yaşanıyor yaslar yok sayılıyor diyerek tepki gösterdi.

Özer “Rize İdare Mahkemesi ve Danıştay’ın verdiği iptal kararları yok sayılıyor. Hukukun yok sayıldığı bu kararları kabul etmek mümkün değildir.

En son Senoz’da yapılmak istenen Kayalar HES Projesinde Danıştay kararlarına rağmen işlem yapılmaya çalışılmaktadır. Söz konusu proje önce durdurulmuş sonra mahkemece iptal edilmiştir.

Danıştay’da görülen ikinci bir dava da ilgili firmanın su kullanım hakkı ve enerji lisansı iptal edilmiştir. Bu iki karara rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu projeye onay vermektedir. Bu durum TEMA Vakfı’nca da, yerel STK ve yöre halkınca da asla kabul edilemez. Konu ile ilgili basın bülteni ve Senoz fotoğraflarını yazımız ekinde bulabilirsiniz ”.dedi