SARP SINIR KAPISINDA TIR KUYRUĞU VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ……

Emekli İlköğretim Müfettişi Eğitimci-Yazar

Ülkemizin önemli sınır kapılarından biri olan Sarp sınır kapısında yıllardır bitmeyen ve de çözülmeyen sorunlardan biri olan TIR kuyruğu çilesi başat sorunlardan biri haline gelmiş bulunmaktadır.

TIR kuyruğunun oluşumuna geçmeden önce, sorunun en temel nedenlerinden birinin yönetsel konumda bulunan yetkililerin yeterliliklerinin ve etkililiklerinin tartışılır bir durumda olmalarından kaynaklanmaktadır.

Gümrükte sorumlu amirler görevlerini etkin ve verimli olarak kullanamamaları ve bu yönde istenen becerileri gösterememeleri sorunun en büyük kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sorunun kamuoyunda gündeme gelişinde gerek Bakanlık düzeyinde gerekse alt düzeyde yetkililerin Kapıyı ziyaretleri sıklaşmakta, sorunlarla ilgili resmi açıklamalar yapılmakta ancak sorunların çözümü yönünde hiç bir olumlu adımların atıldığı görülmemektedir.

Bu durum gerek Sınır kapılarındaki yetkililerin gerekse üst düzeyde Bakanlık yetkililerin çözümleyici fonksiyonel adımları atma yeterliliklerinin olmadığını bizlere göstermektedir.

Sarp sınır kapısında yıllardır herkesin yaşadığı ve bildiği bu sorunları kısaca ele alacak olursak;

Kilometrelerce uzunlukta Arhavi’den Hopa’ya, buradan Kemalpaşa ilçesi boyunca Sarp’a dek uzanan Tır kuyruğunun oluşmasının temel nedenlerinden birisi Gürcistan gümrük sisteminin ülkemiz gümrük sistemine göre çok daha hızlı olması, dijital belge okuma sistemleri ile belgelerin çok hızlı işleme tabi tutulması ve bu sayede de işlemlerin çok daha hızlı bir şekilde tamamlanmış olması.

Türkiye tarafında ise bu sistemin olmayışı ve işe koşulmaması olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu hususla ilgili olarak gümrüğün Türkiye tarafında da dijital belge okuma sistemine bir an önce ivedilikle geçilmelidir.

Diğer önemli sıkıntılardan birisi ülkemizde Uluslararası yük taşıyan TIR ların ruhsatlarının çok sayfalı olması ve ilgili bilgileri içeren ruhsat bilgilerinin hala manuel olarak girişinin yapılması, kapıda yığılmalar neden olmaktadır.

Bu sorunu çözmek için taşıt ruhsatlarının çipli ve optik okunabilir özellikte, tek sayfalı hale getirilmesi ve bu sayede de ruhsat bilgilerinin optik olarak okunması ile geçişlerin çok daha hızlanmasına yol açacak ve araçların yığılmasına son verilmesine yol açacaktır.

Geçiş belgesi (dozvala) işlemlerinin halen manuel olarak sürdürülmesi ve belgelerin çıkış kapılarında verilmesi yerine, geçiş belgelerinin günümüz teknolojileri kullanılarak elektronik ortamda düzenlenmesi ve belge akışının elektronik ortama taşınması, çıkış kapılarına gelmeden belge dağıtımının yapılması kapıdaki yığılmayı azaltacaktır.

Sarp Sınır Kapısının yoğunluğunu tamamen ortadan kaldıracak, Borçka Muratlı Sınır Kapısının ivedilikle açılması Sarp sınır kapısındaki yoğunluğun azalmasına olumlu yönde katkı sunacaktır.

Gümrük idarelerimizde her işlemin robotik uygulamalarla, belge algılama okuma sistemleri çok hızlı hale getirilmeli, bu yönüyle günümüz teknolojilerine hızlı bir şekilde geçiş yapılmalı, bunun gerçekleşmesi için yazılım sistemlerinin hızla yenilenmesi yönünde etkin çalışmalar hemen başlatılmalıdır.

Sonuç olarak yıllardır Sarp sınır kapısında başat sorun haline gelen TIR kuyruklarının ve gümrük işlemlerindeki sıkıntıların çözümlenebilmesi için yönetim alanında etkin ve rasyonel karar alabilen, çözüm odaklı, personeli güdüleyebilen yönetim erkinin mutlak suretle oluşturulması, yetkili makamlara liyakat esas alınarak atama ve görevlendirme yapılması sorunun esaslı çözümleyici yöntemi olarak düşünülmeli ve bu temelde yukarıda sıraladığımız sorunlar ve çözüm önerileri de dikkate alınarak verimli yönetsel erkin hızlı bir şekilde yapılandırılması sağlanmalıdır.