İnsan sağlığını olumlu yönde etkileyen mikroorganizmalara probiyotik (faydalı mikrop) deniyor. Probiyotiklerin tarihinin çok eskiye uzandığı tahmin ediliyor. Örneğin, Hazret-i İbrahim’in uzun yaşamasını fazla miktarda yoğurt ve benzeri ürünleri tüketmesine bağlıyor tarihçiler. Bu ve benzeri fermente gıda tüketiminin hastalıkları çözmede başarılı olduğunu anlatan yüzlerce hikaye gastronomi tarihinin önemli anlatılarının başında yer alır.

SELANİK VE DANONE YOĞURTLARI İLİŞKİSİ

Orta Asya kökenli bir besin olup tüm dünyaya buradan yayıldığı tahmin edilen yoğurdun Avrupa’ya gidişinin 1900’lü yılların başında olduğunu biliyor muydunuz?

Padişahın hekimliğini yapan Doktor İzak Karasu (Isaac Carasso), 1. Dünya Savaşı’nda o zaman bir Osmanlı kenti olan Selanik’ten Barselona’ya göç eder. Göç ettiği sırada Barselona’da çocuklar arasında salgın halinde ishal patlak verir. Doktorlar bu durum karşısında çaresiz kalır. Doktor Carasso‘nun aklına Selanikli kadınların ishal olan çocuklarına yoğurt yedirerek iyileştirdikleri gelir.

Süt temin ederek Selanik’te yapmayı öğrendiği yoğurdu yapar. Başarılı da olur. İshal olan çocuklara günde üç kez yoğurt yedirilmesini sağlar Doktor Carasso. Yoğurdu yiyen çocukların çok büyük bir kısmının hızlıca iyileştiği görülür. Yoğurt içerdiği faydalı mikroplar ile ishali neden olan zararlı mikropların üremesini durdurur ve tedavi eder.

Yıl 1919’dur ve Doktor Isaac Carasso, Barselona’da Danone yoğurt markasını kurar.  

Probiyotiklerin keşfi

Probiyotiklerin kaşifi 1912 Nobel Tıp Ödülü’nü kazanan Rus bilim insanı Elie Metchnikoff’tur. Yoğurt, kefir ve peynir gibi süt ürünlerinde bulunan asit yapan mikroorganizmaların bağırsakta hastalık yapan mikroorganizmaları nötralize ettiğini saptamış Metchnikoff. Bulgaristan ve Kafkasya’da yaşayan insanların uzun ömürlü olmalarını da probiyotikler açısından zengin gıdaların fazla tüketimiyle açıklamıştır.

Probiyotikler nasıl etki ediyor?

Erişkin bir insanın bağırsağında 100 trilyon faydalı bakteri ve mantar bulunuyor. Bu rakam insan hücre sayısının yaklaşık 10 katı kadar. 400’ün üzerinde çeşidi olan bu bakteriler ve mantarlar normal bağırsak florasını oluşturuyorlar. Ancak aynı zamanda insan bağırsağında zararlı mantarlar ve bakteriler de bulunuyor.

Probiyotiklerin en önemli görevlerinin başında yiyeceklerin hazmını kolaylaştıran enzimleri salgılamak. Ev yoğurdu ve kefir gibi probiyotik gıdalar hazmı kolaylaştıran besinlerin ilk sıralarında yer alıyor. Bu nedenle ev yapımı yoğurt, kefir ve peynir tüketiminin artırılması gerekiyor.

Doktorlar probiyotiklerin başta egzama, romatoid artrit, sedef hastalığı, astım ve diğer alerjik hastalıkların tedavisinde büyük olumlu etkilere sahip olduğunu söylüyorlar. Hipokrat’ın, “Bütün hastalıklar bağırsakta başlar” sözündeki haklılık payı çok büyük.

Un ve şekerden fakir, sebze, meyve, et, yumurta ve fermentasyon ürünleri (turşu, yoğurt, peynir, şarap, boza, sirke) gibi gıdalardan zengin bir diyet bağırsak florasının koruyuculuğunu artırıyor.

Un ve şekerden fakir, sebze, meyve, et, yumurta ve fermentasyon ürünleri (turşu, yoğurt, peynir, şarap, boza, sirke) gibi gıdalardan zengin bir diyet bağırsak florasının koruyuculuğunu artırıyor.

Probiyotiklerin görevleri

·      Bağışıklık sistemini güçlendirmek

·      Yiyeceklerin hazmını kolaylaştırmak

·      Vitaminlerin (K vitamini, biyotin, B12, niasin) sentezini yapmak

·      Toksinlerin kan dolaşımına geçmesini engellemek

·      Besin alerjilerini ve egzamayı önlemek

·      Kronik enflamatuar hastalıkların oluşumunu engellemek

·      Yaşlanmayı yavaşlatmak

·      Depresyonu hafifletmek

·      İshali ve kabızlığı önlemek ve tedavi etmek

·      İdrar yolları iltihabını önlemek

·      Böbrek taşlarının oluşumunu azaltmak

·      Otoimmün hastalıklardan korumak

GastrOda çok yakında Odatv’de

GastrOda Koordinatörü Emine Tunadan