Kamilet Vadisindeki HES Projesine İptal!

Artvin’e bağlı Arhavi ilçesindeki dünyanın önemli doğal koruma alanları arasında gösterilen Kamilet Vadisi, HES projelerine karşı bir zafer daha kazandı.

Vadi üzerinde Eyner Enerji firması tarafından yapılması planlanan Taşlıkaya HES projesine karşı Arhavi Doğa Koruma Platformu (ADOKOP) öncülüğünde, uzun bir süredir hukuk mücadelesi veriliyordu.

Bütün demokratik ve hukuksal mücadelelere karşı firma, 2009 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) verdiği üretim lisansı doğrultusunda vadide inşaata başlamak için ÇED olumlu kararı aldı.

Yol İçin İmar Planı

Vatan gazetesinden İlker Akgüngör’ün haberine göre ADOKOP bileşenleri tarafından bu karara karşı açılan dava, o dönem yeni kurulan Danıştay 14. Dairesi’nin oluşturduğu içtihat gereğince, ‘Artvin Valiliği’nde asılan ilandan sonra altmış gün içinde dava açılmadı’ gerekçesiyle reddedildi.

ADOKOP üyeleri bu kez başlatılmak istenen sondaj yolu inşaatına karşı, ‘sondaj ulaşım yolları için de imar planının gerekli olduğunu’ belirterek Rize İdare Mahkemesi’nde dava açarak, başlatılan yol inşaatını ‘imar planı olmadığı’ gerekçesiyle durdurdu. Bu karar bu anlamda verilen ilk karar olarak içtihat oluşturdu.

Mahkeme İmar Planını Durdurdu

Arhavi’deki tüm sivil toplum örgütleri, Kamilet Vadisi’nde HES yapılmasına karşı çıkarak ‘Yeşil Birlik’ olarak adlandırılan örnek bir koalisyon oluşturdu.

Ancak bu koalisyonun içinden ayrılan bazı belediye meclis üyeleri firmanın sunduğu imar planını onaylayınca inşaat yeniden başladı.

Bunun üzerine ADOKOP üyeleri onaylanan imar planlarının ÇED Raporu ile uyuşmadığı gerekçesi ile tekrar iptal davası açtı. Rize İdare Mahkemesi ise geçtiğimiz günlerde verdiği örnek kararla TaşlıkayaHES’e ait imar planını iptal etti.

Lisansı da İptal Edildi

Yapımcı firmanın bu süreçte maddi sıkıntılar içine girdiği iddia edildi. Şirket yeni bir imar planı için çaba göstermedi. Bunun üzerine Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) geçtiğimiz günlerde proje inşaatı için verilen toplam altı yıllık süre dolduğu gerekçesi ile Taşlıkaya Regülâtörü ve HES Projesi’nin lisansını iptal etti.

Kamilet Vadisi’nde ilk kez bir HES lisansı iptal edilirken, karar bölge halkı tarafından sevinçle karşılandı. 

Yurt Genelinde 2 Bin 500 HES

Bölgede ve yurt genelinde HES projelerine karşı yaşam mücadelesi veren Derelerin Kardeşliği Platformu’nun (DEKAP) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, EPDK ve DSİ Genel Müdürlüğü verilerinden derlediği bilgilere göre, yurt genelinde 2 bin 500’e yakın HES projesi var.

DEKAP verilerine göre, söz konusu projelerden Türkiye genelinde, 31 Aralık 2014 itibarıylabin 287 HES projesi yapım aşamasında bulunuyor.

Bakanlıkların verilerine göre şu anda tamamlanıp, üretim aşamasına geçen 503 HES bulunurken, 167 HES inşaatı ise devam ediyor.

Bakanlık ve kurumların verilerine göre, önümüzdeki süreçte yapılması planlanan baraj ve HES sayısı ise toplamda 850 olarak belirtiliyor.

Bütün bunlarla birlikte yine DEKAP verilerine göre bu güne kadar HES’lere karşı mücadele eden köylüler, çevreciler ve yaşam savunucuları, HES’lere karşı 130’a yakın dava açtı. Açılan davalardan 110’unda ‘yürütmeyi durdurma’ve ‘iptal’ kararları verildi. Bu projelerden bazılarında ÇED süreçleri yeniden işletilerek, proje aşamasına getirilme çalışmaları yapıldı.

DEKAP Yürütme Kurulu üyeleri, projelerin hayata geçirilmesi öncesinde Bakanlar Kurulu Kararlarına dayanılarak yürütülen cebri kamulaştırmalar ve projelerin hayata geçirilmesiyle birlikte, köylülerin yurtsuzlaştırıldığını ve yüz binlerce kişinin yaşadığı doğal yaşam alanları ve köylerden göç etmek zorunda kalacağına dikkat çekiyor.

DEKAP yetkilileri ayrıca, yurt genelinde yaşanan yağış dengesizliği ile susuzluğun da en temel kaynağının, su döngüsünün önünü kesen HES projeleri olduğunu ve bu gidişle Türkiye’de kriz boyutunda kuraklık ve susuzlukların yaşanacağını belirtiyor.