Gençağa Karafazlı – Emre Koç
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından Artvin’in Arhavi ilçesi dereleri ile Ulukent ve Balıklı köylerinin bulunduğu Pilarget vadisinde ki derelerin beton kanala alınması ve Eğrisu, Sevahil ve Tuvahit yaylalarında toplam 2 bin 719 hektarlık alanın maden sahası ilan edilmesine vadi halkı tepki gösterdi.
Arhavi Pilarget Doğa ve yaşam derneği tarafından bu yıl 2. Düzenlen pilarget doğa festivalinde, derelerin kanallara alınmak istenmesi vadinin ve yaylaların maden arama sahası ilan edilmesine karşı festivalde bir araya gelen onlarca yurttaş HES’lere, maden aramaları ve derelerin beton kanallara alınmasına hayır dedi.
Pilarget vadisi Ulukent Okulu bahçesinde pilarget vadisi doğa ve yaşam derneğinin 2.düzenlediği plarget festivaline yurdun birçok ilinde ve ülke dışında yaşayan Arhavili yurttaşlar ile CHP Arhavi belediye başkanı Vasfı Kurdoğlu, CHP Arhavi ilçe başkanı Erkan Özyazıcı, AKP Artvin milletvekili Erkan Balta, İHD Rize temsilcisi Günay Karafazlı, Pilarget doğa ve yaşam derneği onursal başkanı Hazım Kurdoğlu, dernek başkanı Murat Kuruoğlu, Yaşam savunucuları ile Ulukent ve Balıklı köy muhtarları katıldı.
“HES SORUNUMUZ VARDI ŞİMDİ DE MADEN ARAMA VE DERELERİN KANALA ALINMASI SORUNUMUZ BAŞLADI”
Pilarget doğa ve yaşam derneğinin düzenlediği festivalin açılış konuşmasını emekli öğretmen Ersel Erdoğan yaptı.
Vadide yaşanan HES problemi olduğunu onunla ilgili hukuksal sürecin devam ettiğini ifade eden Ersel;
“HES karşıtı hukuki bir mücadelemiz vardı şimdi de maden sorunu ve derelerimizin beton kanallara alınma sorunu ile karşı karşıyayız.
Bu dere ıslahı nasıl yapılıyor? Nerelerde yapılıyor? Yapılacak yerler tespit edildi mi? Duvarlar nasıl yapılacak? Sanat duvarlar şeklinde mi yapılacak yoksa betonarme duvar şeklinde mi yapılacak? Kanal şeklinde mi yapılacak yoksa dere yatağının tamamını içine alacak şekilde kenarlardan başlanarak mı yapılacak? Bugün bu durumu muhtarlarımız ve Artvin milletvekilimiz bizlere açıklamalıdırlar”
“DOĞAMIZI SAVUNMAK İÇİN BURADAYIZ”
pilarget arhavi hes şenlik dere
Ardından, HES konusunda, dere ıslahı ve madenler ve doğa için burada toplandıklarını belirten Pilarget Doğa ve Yaşam Derneği Başkanı Murat Kuruoğlu;
“Bugün tüm halkımızla doğayı savunmak için buradayız. Bu Doğa hepimizin. Bu doğayı korumak bütün köy halkımıza düşüyor, hepimize düşüyor. Amaç burada tüm canlılara zarar vermeden dere ıslahı ve diğer projeler için ne yapmak gerekecekse onu yapmalıyız.” Dedi.
“DUVAR OLMASI GEREKEN YERLERDE TAŞ DUVAR OLACAK”
Yaptıkları müracaat sonucu Devletin lokal çalışmalar başlattığını söyleyen Uluköy köy muhtarı Necati Canoğlu
“görüyorum ki yurttaşlarımız derelerimizle ilgili bizden bilgi almak istedi. Şu anda devletimizin lokal olarak yapmış olduğu bir çalışma ile ilgili müracaatlarımız vardır. Duvar olması gereken yerlere taş duvar olacak, beton olması gerekiyorsa beton olacak. Beton derken, suyun debisinin fazla vurduğu yerlere betonun hükmü fazla olduğu için beton olması gerekiyor. Bu da bizim düşüncelerimiz. Yoksa genele baktığın zaman hepsi taş duvardır. Yapılması gerekenin en iyisini yapacağız. Köy halkı istemediği hiçbir şeyi yaptırtmayacağız”
“DERELERİMİZ TAMAMEN DUVAR OLMAYACAK”
Balıklı köyü muhtarı Muzaffer Şeviloğlu İSE; “Tabi ki şu anda en büyük sorun dere ıslahıyla ilgili sıkıntı varmış gibi duruyor ama maalesef bir sıkıntı herhangi bir problem yok. Şu anda verilen proje lokal olarak yapılacak. Gerektiği yerlerde yapılacak. Tamamı duvar olacak şeklinde bir algı var toplumda kesinlikle böyle bir şey yok. Hatta biz drone uçurduk noktaları tespit ettik bizim tespit ettiğimiz noktalarda gerekli yerlerde taş duvar, geneli taş duvar ama taş duvarın kurtarmadığı yerde beton çalışması olacak. Ne yapılacağına köy halkımızla hep birlikte karar vereceğiz”
“PİLARGET HALKININ İSTEMEDİĞİ HİÇ BİR ŞEY YAPMAYIZ”
DSİ nin çok ciddi maliyetlerle küçümsenmeyecek projelere imza attığını, ülkede enerji fiyatlarının 10 kat arttığını doğan ihtiyaçtan dolayı yapıalcak HES projelerine de karşı çıkmayacaklarını memleketi Artvin de onlarca HES projesi çalışması olduğunu, oluşturdukları maden sahalarından çıkartılacak olan madenlerin ülke yararına kullanılacağını ifade eden AKP Artvin milletvekili Erkan Balta madenleri ve HES projelerini savunduğu konuşmasında şunları söyledi;
“Vatandaşların endişelerini ve kaygılarını bildiklerini ifade eden AKP Artvin milletvekili Erkan Balta ; “Az önce dile getirildiği gibi bir yandan HES meselesi diğer taraftan burada yapılan taşkın koruma çalışmaları DSİ’nin yaptığı işler ile ilgili endişeleriniz, bir yandan da bu bölgedeki maden çalışmalarının sizde oluşturduğu kaygı var korku var. Burada Pilarget halkının, onun isteğinin tersine hiçbir şey yapılmasına biz müsaade etmeyiz. Bu vadinin buradaki bu yerleşimin güzelliğini gördükten sonra burada bir HES yapılması benim içime sinmez dedim”.
“ENERJİ FİYATLARI ON KAT ARTTI”
AKP iktidarının gerçekleştirdiği zamları sonrası enerji fiyatının 10 kat artığını itiraf eden Balta;
“ Parti temsilcisiyim ilin genelini temsil ediyorum, bir manada ülkeyi temsil ediyoruz. Ülkedeki enerji ihtiyacını biliyoruz. Bugün ne noktaya geldiğini hepiniz çok iyi biliyorsunuz hemşerilerim 10 katına çıktı enerji fiyatları. Dolaysıyla doğal kaynaklarımızı, yerel kaynaklarımızı kullanma ihtiyacı, kullanma zarureti de geçmişe göre çok daha büyük çok daha ileri seviyeye geldi.
“İLİMİZDE 20 HES PROJESİ BİTTİ BİR KAÇ KATIDA YENİ HES PROJESİ VAR”
Enerji ihtiyacının olduğu bir süreçte HES projelerine karşı çıkmayacağını itiraf eden Balta;
“Yani ben ilimizde sanıyorum şu anda tamamlanmış 20 ye yakın HES vardır. Belki onun birkaç katı da HES projesi var. Bunların her birine de kurudan kuruya karşıyım falan da demiyorum, demem. Şimdi elbette ki bu meselenin hukuki süreci devam etmektedir. Bende bir hukukçuyum, sürekli onu söyledim. Hukuki süreçleri ihmal etmeyin eğer gerekçeleriniz sağlam olursa mahkemeler bunu iptal ediyor. Bunun pek çok örneğini gördüm. Kendi köyümde de mesela iptal edilen HES var, edilmeyen HES’te var. İptal edilen HES’te hukuki gerekçeler sağlamdı, diğerine zayıftı. Ama hukuki süreç sonuçlandıktan sonra ona karşı da yapacağımız bir şey yoktur.”
“DSİ MALİYETİ YÜKSEK PROJELER YAPIYOR BUNLAR TAŞKIN KORUMAK İÇİNDİR”
DSİ projelerinin çok maliyetli ve gerekli olduğuna da dikkat çeken Balta;
“İkinci olarak buradaki taşkın koruma projeleri aslında çok pahalı projelerdir değerli hemşerilerim. Yani DSİ’nin yaptığı işler pek fazla reklamı yapılmaz ama maliyetine bakarsınız ki çok büyük işler yapılmış. Taşkın koruma projeleri de birileri istediği için değil taşkın riski için yapılıyor. İşte bakın daha geçen sene 22 Temmuz’da Kurban Bayramı’nda Arhavi’de büyük bir taşkın büyük bir tehlike atlattı Arhavi. O taşkın Boğaziçi Mahallesindeki o taşkın eğer gece olmuş olsaydı belki yüzlerce insanımızı kaybedebilirdik. Çünkü orası bir göle döndü siz de biliyorsunuz, aynı gün ben de oradaydım. Artık işte buradaki yaşamımızı anlatıyoruz ya, ben bu memleketin çocuğu olarak Artvin’de ki taşkınlar, sel afetlerinde şunu gördüm değerli hemşerilerim sel afetlerinde, mal zararları, can kayıpları, 2015’te de 11 tane canımız gitmişti. Can kayıplarına sebep olan tehlikeler, tehditler son 20-30 yıl içerisindeki yerleşimlerde olmuş hep. Dedelerimiz riskli olan yerlere zaten yapı yapmamış. Dolaysıyla bir sorunda olmamış ama bugün eğer bir risk varsa o riski önlemek için elbette ki devlette bir yatırım planlaması yapıyor. Ama şuna dikkat edeceğiz burada risk olmayan yerde herhangi bir taşkın koruma yapılmasına müsaade etmeyeceğiz sizinle birlikte. Ama risk varsa, risk olan yerde doğaya uygun olan çözüm neyse, doğaya uygun olan yapı, inşaat neyse o şekilde yapılması konusunda ben de sizlere destek olacağım.
“ARTVİN’İN TAMAMI MADEN SAHASIDIR”
Artvin’in tamamının maden sahası ilan edildiğini de itiraf eden AKP Artvin milletvekili Erkan Balta;
Maden meselesi, arkadaşımız dile getirmişti, Arhavi’nin %90 ı maden sahası görünüyor dedi ya ben mesela Maden Teknik Arama Enstitüsü’nde bakmıştım Yusufeli ve Artvin’in tamamı %100 maden sahası görünüyor. Bunun sebebi şu maden arama ruhsat alanları, ruhsat sahası madenin çıktığı yerin belki 200 katı. Ama maden bir noktada çıkıyor. Burada da eğer maden sahası olarak işaretli olması her noktasında maden çıkacak diye bir kaide yok.
“YER ALTI MADENLERİMİZİ MİLLETİMİZİN İSTİFADESİNE SUNACAĞIZ”
Biz şuna dikkat etmek zorundayız, elbette ki yeraltındaki kaynaklarda bu milletin bu devletin kaynakları. O kaynaklarında bu milletin istifadesine sunulmasının istenmesi kadar doğal bir şey yok. Arama bölgeleri var, o bölgelerde aramalar yapılacak. Süreçleri bugün sizin yaptığınız gibi yakın takip edeceğiz.”
“DERE MASUMDU ARTIK DEĞİL DERE YATAKLARINA İŞ MAKİNESİ SOKTUNUZ DEREYİ BOŞALTTINIZ”
AKP’li vekilin, dere yataklarında yapılan evlerin taşkın nedeniyle sele gittiğini ifade etmesine bir yurttaşa karşı çıkarak ; “ sayın vekili ben dere kenarında oturan bir vatandaşım, derenin masum olduğu kendi yatağında aktığını söyledi. Evet dediği doğru, dere masum idi. Ama şu an dere masum değil, neden değil çünkü dere yataklarına iş makinelerinin sokulup da dere yataklarında rampa görevi gören o büyük devasa taşların dere önünden alındığı ve derenin dizginin koptuğu bir vakadır. Benim evim hemen dere kenarında oradan dizginini koparan dere benim bütün çaylığımı, fındıklığımı aldı” diye tepki gösterdi.
“ DEĞİRMENİ ÇEVRMEYECEK DEREMİZİN %90’INI BORULAR İÇERİSİNE KOYACAKLAR”
HES olgusuyla ilgili Pilarget Doğa ve Yaşam Derneği olarak bunun yapılmaması için her türlü hukuki girişimleri gerçekleştirdiklerinin altını çizen Pilarget doğa ve yaşam derneği sekreteri tekniker Fazlı Zoroğlu, festivale katılan yurttaşlara ve AKP Artvin milletvekili Balta’ya seslenerek ; “ Şimdi ben size buradan soruyorum şu değirmeni çevirmeyecek deremizin %90’ını borular içerisine koyarak bu bölgede HES yapmak istiyorlar. Ya dereye su kalmıyor, bunlarla ilgili bilginiz var mı?” diye seslendi.
“PİLARGET VADİSİ DÜNYA DOĞAYI KORUMA KURULUŞU TARAFINDAN KORUMA ALTINA ALINAN 200 BÖLGEDEN BİRİDİRİ”
Bizim bulunduğumuz yer Balıklı ve Pilarget havzası Dünya Doğayı Koruma kuruluşu, Birleşmiş Milletlere bağlı bir kurum 200 bölgeden bir tanesi olarak ilan etmiş burayı. Yani burası koruma altında, uluslararası sözleşmelerle. Bunun kıymetini bizim biliyor olmamız lazım. Gelecekte bu ve benzer türde doğal yapılar kalmayacak, küresel ısınması ve iklimsel koşullarla. Tüm insanlar için, insanlık için bu bölgelerin korunması gerekiyor.
“BETON KANALLAR ARHAVİYE BETON TABUT ÇAKMAKTIR”
Gelelim dere ıslahıyla ilgili konuya. Bakın Sına’ da ki gibi bir dere ıslahı istemiyoruz biz. Derenin betona boğulduğu bir yer istemiyoruz. Yüzyıllar boyu akan sularımız bu derede bizi rahatsız etmemiş bize bir sıkıntı yaratmamış. Bu derenin suyu zaten kendi coğrafi yapısıyla suyu yavaş akıtır. Eğer buraya siz beton dökerseniz çok açık söylüyorum, projelerini inceledim biliyorum. Pilarget havzasına 5 kilometre beton söz konusu. Kimi yetkili arkadaşların bu konuda teminatları var. Bunu bu şekilde yaptırmayacağız. Hangi bölgelerde müdahale gerekiyorsa oralara yaptıracağız dediler. Pilargetin ihtiyacı olan yer Ulukent için söylüyorum beş ya da altı yerdir. Onun dışında yapılacak her türlü beton Arhavi’ye bir tabut çakmaktır.
“2719 FUTBOL SAHASI BÜYÜKLÜĞÜNDE ALAN İHALE EDİLDİ MADEN ARAMASI YAPILACAK”
Arhavi’nin %80’i maden olarak ilan edilmiş durumda, maden sahası. Yukarıda hepiniz biliyorsunuz değil mi mağaraları?
2719 hektar alan, 2719 hektar alandan bahsediyorum iki metrekare yerden bahsetmiyorum. Bu alan ihale edilmiş verilmiş. Bir hektar yer değerli arkadaşlar bir futbol sahası büyüklüğündedir. Ne kadar büyük bir alanın maden sahası olarak açılacağını siz düşünün. Ve bizim bütün su kaynaklarımız ve Kaçkarların bitimi olan görmüş olduğumuz tepeler, yani buzulların su kaynakları yok edilecek.
“HES’LER YAPILACAK MADEN ÇIKARILACAK KÖYLERİMİZ YOK OLACAK BİZ BURADA BİR DAHA TOPLANAMAYACAĞIZ”
Çok değil burada 5-10 sene içerisinde eğer bu maden sahaları, derelerin betonlanması ve HES konusu yaşama geçerse burada bir daha toplanamayacağız. Çünkü kamulaştırma yapılacak. Bu köyler yok olacak isteseniz de kalamayacaksınız. Çay üretilemeyecek”. Zorlunun konuşmasının ardından alanda bulunan yurttaşlar “HES istemiyoruz diye” bağırdığı görüldü.
“DEREDE BETON DUVARLARI GÖRÜNCE İÇİM SIZLADI”
Arhavi CHP li Belediye Başkanı Vasfı Kurdoğlu, dere boyu betonları görünce içinin sızladığını ifade ederek şunları söyledi;
“ Evet, bir kanal çalışması var Derecik’ten başladı ve geliyor. İnanın o beton kanalı görünce içim cız etti. Sanıyorum dereye uygun tahkimat yapılsa daha uygun olur diye düşündüm ama merkezi idarenin de sizlerden bilgi alması lazım, mutlaka muhtarlarımızla görüşmesi lazım. Halkımızın bilgisi olması lazım, bilgilendirilmesi lazım. Sizlere rağmen hiçbir şeyin yapılamayacağını herkesin bilmesi lazım. Arhavi Belediye Başkanı olarak sizlerin her zaman yanınızda olacağım, bunu bilmenizi istiyorum”
“HESLERE MADENLERE HAYIR”
CHP Arhavi ilçe başkanı Erkan Özyazıcı , Pilarget vadisi halkına; “ Madene hayır diyoruz. Doğa katliamına, orman katliamına hayır diyoruz” diye seslendi.
HES’lere ,maden aramalarına ve derelerin beton kanallara alınmasına akrşı çıkan Pilargetli kadınlar tepkilerini şu sözlerle dile getirdiler.
“BÖYLE REİSLİK OLMAZ KİMSEYLE İLGİLENMİYOR”
Yüz yaşında olduğunu, Köprü ve yollarını kendilerinin yaptığını ifade eden bir kadın; “bize kimse yardım etmiyor, böyle reislik mi olur, kimseyle ilgilenmiyor” diyerek, HES ve beton kanallara karşı olduğunu söyledi
“BU DERELERDE BÜYÜDÜK ŞİMDİ ÇOCUKLARIMIZ BU DERELRDE BÜYÜYOR”
Doğalarımızın bozulmasını istemiyoruz diyen başka bir kadın “asla doğamızın bozulmasını istemiyoruz. Çocuklarımız bu derelerde büyüyor biz bu derelerde büyüdük çocukluğumuz bu derelerde geçti en güzel şekilde yaşıyorduk, şimdi de çocuklarımız yaşasın kesinlikle böyle şeyler istemiyoruz”
“MADEN DE HES DE İSTEMİYORUZ TÜM DOĞA MAHFOLACAK”
Dereler beton kanallara alınırsa doğanın mahvolacağını söyleyen kadın yurttaş; “Bu dere bin yıllık deredir bugüne kadar böyle bir şey olmadı, dereler beton olursa bütün doğa bütün hayvanlarımız mahvolacak, biz HES de madende istemiyoruz asla istemiyoruz”
“99 YAŞINDAYIM DERELR BETON OLACAKSA BİZ NEREYE GİDECEĞİZ”
Festivale katılan birçok kadın HES ve madenlere karşı olduklarını derenin mevcut haliyle kalmasını dere olmazsa yaşamın olmayacağını ifade ederken bir başkan kadın 99 yaşında olduğunu belirterek ; “ben burada büyüdüm derler beton olacaksa biz daha nerelere gideceğiz bakalım neler olacak”
Diğer kadınlar ise HES’lere küçücük derelerinin kaldığını derelerin mevcut haliyle kalmasını istediklerini dile getirerek HES’lere Derelerin beton kanallara alınmasına vadide maden arama çalışmaları yapılmasına kesinlikle karşı olduklarını ifade ettiler.
Konuşmaların ardından Pilarget vadisi yurttaşlar karadeniz müzikleri eşliğinde hep birlikte horon oyandı.
