MİT kanununda değişiklik öngören yasa teklifi Meclis İçişleri Komisyonu’nda görüşülmeye devam ediyor. MİT’e ait belgeleri yayınlayanlara ve 12 yıla kadar hapis cezası öngören kanun teklifinin usul tartışmasında CHP, MHP ve BDP milletvekilleri kanunun anayasaya aykırı olduğunu belirterek, teklifin Anayasa Komisyonu’nda görüşülmesini talep etti.

ATALAY: MİT’E MECLİS DENETİMİ GETİRİLECEK

Görüşmeler sırasında açıklamalarda bulunan Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, MİT yasa teklifinin 2. maddesinde yer alan Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu Başkanlığı’na Başbakan’ın getirilmesi düzenlemesinin tekliften çıkarılacağını söyledi. Atalay, MİT’e Meclis denetimi getirileceğini ifade etti.

KAMERA GERGİNLİĞİ
Görüşmeler sırasında AKP milletvekillerinin basın mensuplarının ve kameraların salondan çıkarılması yönünde not alışverişinde bulunması muhalefet milletvekillerinin tepkisine neden oldu. İçişleri Komisyonu Başkanı Mehmet Ersoy, “Saklanacak hiçbir şey yok. Kameralar çıksa bile basın mensupları burada izliyorlar” dedi.

CHP: TEKLİF ANAYASAYA AÇIKÇA AYKIRI
CHP Sözcüsü Ali Serindağ, teklifin basın patronlarına hapis cezası getirdiğini, birçok temel hak ve özgürlüğü ilgilendirdiğini belirterek, bu nedenle öncelikle Anayasa Komisyonu’nda görüşülmesini gerektiğini söyledi. CHP, teklifin Alt Komisyonu’na havale edilerek olgunlaştırılmasını istedi. Muhalefet sözcüleri, “Bu teklif Anayasa’ya açıkça aykırı. Komisyon’un çalışmalarına ara verilerek, Anayasa Komisyonu’nun görüşünün muhakkak önümüze getirilmesini istiyoruz” diye konuştu.

BDP: REJİMİ DEĞİŞTİRCEK BİR TEKLİFLE KARŞI KARŞIYAYIZ
BDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan ise, “MİT gizli yönetmeliğinden bir milletvekili olarak bir örnek istiyorum. Hasip Kaplan olarak değil. Neyi karşılamıyor da bu yönetmelik böyle bir teklif getiriliyor. Türkiye’de rejimi değiştirecek bir teklifle karşı karşıyayız. Anayasa Komisyonu’nda görüşülmesini ve Alt Komisyona havale edilmesini istiyoruz. Anayasaya aykırılıkların bu tekliften ayıklanmalıdır. Eğer bunu yapmazsak 1930’lara döneriz korkusunu yaşıyoruz. Bir otobüse molotof atılıyor genç kız ölüyor, atan MİT mensubu çıkıyor” diye belirtti.

MHP: HİTLER GİBİ İSTİHBARAT DEVLETİ KURUYORSUNUZ
MHP Konya Milletvekili Faruk Bal ise, “MİT’e Anayasa’nın da Meclis’in de yargının da üzerinde yetki veriyorsunuz. Bu yetkiyle bir istihbarat devleti kuruluyor. Bu dünyada istihbarat devletleri vardır. Saddam’ın vardı, Esad’ın vardı, Hitler’in, Stalin’in vardı. Bu teklifin Anayasa Komisyonu’nda görüşülmesi gerekir” diye konuştu.

Görüşmeleri, MİT tarafından Müsteşar Yardımcısı takip ediyor. 15 maddelik teklifin usul görüşmeleri devam ediyor.

TEKLİFTE NELER VAR?

İÇ OPERASYON YETKİSİ VERİLİYOR
Teklif, dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulunca MİT’e operasyonel görev verilmesini düzenliyor. Teklife göre, Milli İstihbarat Teşkilatına Bakanlar Kurulunca, dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda görev verme imkânı tanınıyor.
Ayrıca Milli İstihbarat Teşkilatına; her türlü teknik istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç ve sistemlerini kullanması, yabancı istihbarat teşkilatlarının kullandığı usul, yöntem, imkân ve kabiliyetleri kazanması ile teknolojik gelişmeleri takip etmesi görevi verilecek.

MİLLİ İSTİHBARAT KOORDİNASYON KURULU KURULUYOR
İstihbarat çalışmalarının yönetilmesinde temel görüşleri oluşturmak ve uygulamayı belirlemek üzere, Başbakan’ın başkanlığında Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) kurulacak. MİKK; Başbakan tarafından belirlenen bakanlar ve üst düzey kamu görevlilerinden oluşacak. MİT Müsteşarı Kurulun doğal üyesi olacak.

“GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRİRKEN GİZLİ ÇALIŞMA USUL, PRENSİP VE TEKNİKLERİ KULLANABİLECEK”
Mevzuatta yer alan yetkileri yeniden düzenleyen teklife göre, Milli İstihbarat Teşkilatının yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik çalışmalar yapabilmesi ve görevlerini yerine getirirken gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini kullanabilmesi sağlanıyor. Buna göre MİT görevlerini yerine getirirken, milli güvenliğin ve ülke menfaatinin gerektirdiği hallerde yerli ve yabancı her türlü kurum ve kuruluş ile tüm örgüt veya oluşumlar ile kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek, uygun koordinasyon yöntemlerini uygulayabilecek.
Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzelkişiler ve tüzelkişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilecek. Bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilecek ve bunlarla irtibat kurabilecek. Bu kapsamda talepte bulunulanlar, kendi mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacaklar.
Türk Ceza Kanununda yer alan bazı suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturmalarda ifade tutanaklarına, her türlü bilgi ve belgeye erişebilecek, bunlardan örnek alabilecek.
Yabancıların ülkeye giriş ve çıkış ile vize, ikamet, çalışma izni ve sınır dışı edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.
Telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek.

PERSONELE YALAN MAKİNESİ KULLANILACAK
MİT’te görev alan veya alacak kişilerin güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirmek için yalan makinesi uygulaması dâhil test teknik ve yöntemlerini kullanabilecek.

“MİLLİ GÜVENLİĞİ TEHDİT EDEN BÜTÜN YAPILARLA İRTİBAT KURULABİLECEK”
MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilecek. Görevin gereği, “terör örgütleri” dâhil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurulabilecek.

“SİNYAL BİLGİLERİ DEĞERLENDİRİLEBİLECEK, KAYDA ALINABİLECEK”
MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının, MİT’te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi tespit edilebilecek, dinlenebilecek, sinyal bilgileri değerlendirilebilecek, kayda alınabilecek.
Yetkili ve görevli mahkeme Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen Ankara ağız ceza mahkemesi olacak.
Teklif ile MİT mensuplarının görev suçlarından dolayı soruşturulması Başbakan’ın iznine tabi olduğundan bazı hükümler yürürlükten kaldırılıyor.

MİT PERSONELİ HAKKINDA SUÇ DUYURUSU VARSA MİT’E HABER VERİLECEK
Milli menfaatlere katkıda ve hizmette üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT personeline madalya verilebilecek.
MİT mensupları ile emeklileri, demirbaş silahları ve zati silahlarını MİT Müsteşarlığı kayıtlarına geçirilmek ve MİT Müsteşarlığınca verilen belgelere işlenmek kaydıyla, meskun mahaller dâhil her yerde taşıyabilecek.
Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikâyet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT ile temasa geçecek. Konunun MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunun anlaşılması veya belgelendirilmesi üzerine adli yönden başkaca bir işlem yapılmayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak.

“İSİMSİZ, İMZASIZ, ADRESSİZ YAHUT TAKMA ADLA YAPILDIĞI ANLAŞILAN İHBAR VE ŞİKAYETLER CUMHURİYET SAVCILARINCA İŞLEME KONULMAYACAK”

İsimsiz, imzasız, adressiz yahut takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler Cumhuriyet savcılarınca işleme konulmayacak.

“ANKARA AĞIR CEZA MAHKEMESİ YETKİLİ OLACAK”

Bu kanun kapsamına giren suçlar ile MİT mensuplarının görev suçlarına ilişkin yargılamaları yapmaya Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen Ankara ağır ceza mahkemesi yetkili olacak. Ancak MİT Müsteşarı hakkındaki yargılama Yargıtay ilgili dairesince yapılacak.
Aynı konuya ilişkin yeniden soruşturma yapılamayacak.
MİT mensupları ile istihbarat hizmetlerine yardımları tevsik edilenler ve bunların eş, çocuk, ana, baba ve kardeşleri MİT Müsteşarının onayıyla Terörle Mücadele Kanununda yer alan koruma tedbirlerinden yararlandırılacak.
MİT mensuplarının görevlerini yerine getirirken, görevin niteliği gereği veya görevin ifası sebebiyle diğer kişilere vermiş oldukları zararlar idare tarafından tazmin edilecek. Tazmin zararın göreve ilişkin bir husustan doğması ve ilgili personelin kasıt veya ağır kusurunun bulunmaması halinde rücu işlemine konu edilmeyecek.

TUTUKLU TAKASI YAPABİLECEK

Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya hükümlü bulunanlar, milli güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanının talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi ve Başbakan’ın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilecek veya başka bir ülkede tutuklu ve hükümlü bulunanlar takas edilebilecek.

“MİT GÖREV VE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN BİLGİ VE BELGELERİ, YETKİSİZ OLARAK ALAN, KULLANAN KİŞİYE DÖRT YILDAN ON YILA KADAR HAPİS CEZASI VERİLECEK”

Milli İstihbarat Teşkilatının görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan, bunları yok eden, tahrip eden veya geçici de olsa tahsis olundukları yerden başka yerde kullanan kişiye dört yıldan on yıla kadar hapis cezası verilecek.
Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarına ilişkin bilgi ve belgeleri ele geçiren, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan, bulunduran, kaydeden, bir başkasına veren veya yayan kişiye üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası verilecek.

“BİLGİ VE BELGELERİ YAYANLAR HAKKINDA ÜÇ YILDAN ON İKİ YILA KADAR HAPİS CEZASI VERİLECEK”

Söz konusu bilgi ve belgelerin; radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya araçları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayımlanması, yayılması veya açıklanması halinde süreli veya süresiz yayın sahibi, içerik sağlayıcı, eser sahibi, muhabir, yazar, sorumlu müdür, yayımcı ve basımcı ile yayanlar hakkında üç yıldan on iki yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kanundaki görev ve yetkilerin kullanılmasına engel olan kişiye üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kanun kapsamında talep eden bilgi, belge ve verileri vermeyen kişilere iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilecek.

“BU TALEPLERİ YERİNE GETİRENLERİN HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUĞU DOĞMAYACAK”

Bu kanunda MİT’e verilen görev ve yetkiler çerçevesinde yapılan her türlü talep öncelikli olarak yerine getirilecek, bu talepleri yerine getirenlerin hukuki ve cezai sorumluluğu doğmayacak.

MİT MÜSTEŞARININ TANIKLIĞI BAŞBAKAN’IN İZNİNE BAĞLI OLACAK

MİT mensupları ile MİT’te görev yapmış olanlar, MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin hususlarda tanıklık yapamayacak. Ancak devletin çıkarlarının zorunlu kıldığı hallerde MİT mensuplarının tanıklığı MİT Müsteşarının, MİT Müsteşarının tanıklığı ise Başbakan’ın iznine bağlı olacak.
Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar, bu kanunda yazılı görevlerin yerine getirilmesi sırasında ihtiyaç duyulan hallerde, kullanımında bulunan her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı diğer kanunların bu konudaki düzenlemelerine bakılmaksızın MİT’e devredebilecek.

“SAVUNMA DESTEKLEME FONUNDAN MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI ADINA AÇILMIŞ OLAN HESAPLARA AKTARILACAK”

Doğrudan Milli İstihbarat Teşkilatınca tedarik edilmesi uygun görülen istihbari ve güvenlik amaçlı ihtiyaçlar için gereken kaynak, MİT Müsteşarının teklifi, Milli Savunma Bakanının uygun görüşü ve Başbakan’ın onayıyla, Savunma Destekleme Fonundan Milli İstihbarat Teşkilatı adına açılmış olan hesaplara aktarılacak. (ANKA)

CHP, ALT KOMİSYONDA GÖRÜŞÜLMESİNİ İSTEDİ
CHP Gaziantep Milletvekili Ali Serindağ, Meclis İçişleri Komisyonu’nda görüşülen MİT Teklifi için alt komisyon kurulmasını istedi.
Başkan Mehmet Ersoy başkanlığında toplanan İçişleri Komisyonu’nda Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülüyor.
Görüşmelere geçmeden önce Serindağ, teklifte yer alan düzenlemelerin temel hak ve özgürlükleri ilgilendirdiğini belirterek, “Anayasa Komisyonunda görüşülmesi gerekir.
Düzenlemeler hayatın gizliliğini ihlal eden niteliktedir. Anayasa Komisyonu anayasaya uygunluk açısından değerlendirmelidir” diye konuştu.
Serindağ, teklifin alt komisyonda görüşülmesi gerektiğine dikkat çekerek, alt komisyon oluşturulmasını istedi. (ANKA)