Menopoz söz konusu olduğunda ilk akla gelenlerden biri cinsel istekteki azalma oluyor. Ancak bütün kadınların yaşadığı bu süreç, keşfedilmesi gereken yeni bir aşama, bir dönüşüm ve bakım dönemi olarak yorumlanmalı. Aynı şekilde cinsel faaliyeti devam ettirebilmek için de farklı tedavi yöntemleri de var.

MENOPOZ NEDİR, VÜCUTTA NASIL DEĞİŞİKLİKLERE SEBEP OLUR?

BBC Türkçe’nin aktardığına göre, reglin en az 12 ay durmasıyla başlayan menopoz, özellikle östrojen ve progesteron hormonlarının azalması nedeniyle ortaya çıkıyor. Bazen, yumurtalıkların alınması ya da leğen kemiği bölgesine radyasyon tedavisi gibi tıbbi işlemler tarafından daha erken de tetiklenebiliyor. Hormon değişiklikleri sadece üreme organlarının anatomisinde değil, psikolojik ve duygusal anlamda da değişikliklere yol açabiliyor. Genital bölgedeki esnekliğin kaybedilmesi ve azalan kan akışından kaynaklanan vajinal kuruluk görülür. Kadınlar bu değişiklikleri bir ayna yardımıyla gözlemleyebilir.

Menopoz ayrıca çıplak gözle görülemeyecek değişikliklere de neden oluyor. Vajinayı enfeksiyonlara karşı koruyan mikroorganizmalardan oluşan vajinal mikro faunası küçülüyor ve vajinal pH dengesini değiştiriyor. Bu da tekrarlayan mantar enfeksiyonlarının ana nedeni. Büyük ihtimalle cinsel birleşme sırasındaki zorluklar nedeniyle, cinsel arzu ve libido da etkileniyor. Kuruluk, tahriş ve yanma gibi semptomlar kötü bir ağrı döngüsü ortaya çıkartıyor. Üreme sistemindeki bu değişiklikler ve rahatsızlıklar, idrar yapmadaki değişikliklerle birlikte ‘genitoüriner menopoz sendromu’ diye adlandırılıyor, etkilenen kadınların yaşam kalitesini düşürebiliyor.

SEKS YAŞAMININ BİR SON KULLANMA TARİHİ VAR MI?

Bu sorunun yanıtı, ‘Tabii ki hayır’. En büyük sorun tedavinin olmaması, çünkü etkilenenlerin semptomlarını ve yaşam kaliteleri üzerindeki etkilerini bilmek gerekli. Bu yıla kadar, profesyonellerin cinsel rahatsızlıklara yol açan vajinal belirtilere dair bir anketleri yoktu. UCLM’deki Fizyoterapi ve Hemşirelik Fakültesi’nden profesörler, bu sorunu gidermek için vajinal penetrasyondaki değişiklikleri ölçmek için bir değerlendirme aracı tasarladı.
Amaç, sağlık çalışanlarının her bir kadına yönelik tedavilere erişimleri ve bunları uygulayabilmelerini sağlamak.

SORUN TESPİT EDİNCE NE YAPMALI?

Öncelikle, semptomları geriye çevirebilecek basit alışkanlıklarla başlamak gerekirse:

Cinsel bölgede hijyene dikkat edin: Bu, yaşamsal öneme sahip bir alışkanlık. Perineal bölge, sadece suyla ve asidik pH’li sabunla yıkanmalı. Bu tür ürünler vulvadaki pH dengesine benzer pH düzeyine sahip. Bu da fazla kuruluğu, kaşınmayı önleyen bir faktör. Vücut hijyeninde kullanılan sabunlar her durumda kullanımdan sonra atılmalı.

Rahat giyinin: Pamuk iç çamaşırları vulvadaki birikimden kaynaklanan nemi önlüyor ve mikro faunanın istikrarını destekliyor.

Vajinal kayganlaştırıcı kullanın: Kayganlaştırıcının amacı vajinal kuruluk nedeniyle ortaya çıkan sürtünmeyi azaltmak. Bu da acıyı ve tahrişi önleyebiliyor. Kayganlaştırıcının pH değeri daima 3,8 ve 4,5 olmalı, ozmolaretisi de (solüsyonda çözünen partikül konsantrasyonu) 370 mOsm/kg’den az olmalı.

YENİLİKÇİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELER?

Ayrıca, menopoz dönemindeki kadınların cinsel sağılığında uzun vadeli değişiklikler sağlayan, etkin tedaviler de var. Bunların ikisi öne çıkıyor:

Vajinal CO₂ lazeri: Bu, ‘devrimci’ bir seçenek olduğu kanıtlanmış bir tedavi. Vajinal duvarlardaki dokunun kontrollü bir şekilde yok edildiği mikro ablasyon mümkün. Bu teknikte kolajen üretimi tetikleniyor ve dokunun yenilenmesine yardımcı oluyor. Bu da vajinada gerçek bir ‘yaşlanmayı önleme’ etkisi yaratıyor. Son araştırmalar, lazerin vajinal epitelyumu (vücudun ve organların en iç ve dış yüzeylerini örten zarımsı doku) yeniden inşa edebileceğini gösteriyor. Aynı zamanda vajinal florada gelişimler gözlendi. Bu da kuruluğun azaltılmasını beraberinde getirebiliyor.

Non – Ablatif radyo frekansı: Isı üreten elektromanyetik dalgalar salan bir cihazla yapılıyor. Sıcaklık 40 ila 41 dereceyi aştığında, fibroblast adlı hücreler aktifleşip, daha çok kolajen üretiyor. Bu teknik, vajinal CO₂ lazeri tedavisinden daha zahmetsiz. Şu anda leğen kemiği bölgesi sağlığında uzmanlaşmış fizyoterapistlerin uyguladığı bu tedavinin umut veren sonuçları inceleniyor.

NEYİ UNUTMAMALI?

Menopoz, cinsel yaşamdaki düşüşle eş anlamlı değil. Kişiye özel tedaviler geliştirmek için semptomları bilmek, tedavileri güçlendirmek için önemli. Her durumda, kadınların yaşamındaki bu aşama, kendine bakım ve cinsel fonksiyonda yenilikleri keşfetmek için fırsat sunuyor.